Ontmoetingsplek peuterspeelzaal
Column in eigenWijs 34
Mijn dorp heeft één peuterspeelzaal. Daar treffen alle kinderen van het dorp elkaar, uit alle wijken, van alle geloven, uit alle inkomensgroepen. En niet alleen de kinderen, ook de ouders leren elkaar hier kennen. Hier raak je als moeder in gesprek met een boerin uit het buitengebied, een allochtone ouder, de slager, de bakker én de hoogleraar.
Maar net als overal wordt ook bij ons de peuterspeelzaal steeds minder bezocht. Ouders die gebruikmaken van kinderopvang brengen hun kinderen meestal niet ook nog naar de peuterspeelzaal.
Natuurlijk kan ook het kinderdagverblijf zo’n ontmoetingsplek zijn, waar ouders met verschillende achtergronden elkaar tegen komen. Dat was het ook. Tot er in ons dorp een tweede kinderdagverblijf opende.
Heel goed voor de concurrentie. Dat houdt elkaar scherp. Goed ook voor de wachtlijsten. Het nieuwe kinderdagverblijf heeft bovendien een heel andere stijl dan het bestaande. Maar het zorgt ook voor een scheiding tussen bevolkingsgroepen. De kinderen van de schilder, de kapper en de caissière gaan nu naar het nieuwe kinderdagverblijf. De kinderen van de leraar, de verpleegkundige en de advocaat gaan naar het oude. En ze komen elkaar nauwelijks meer tegen.
Want ook op de basisschool zet deze ontwikkeling zich door. Ouders kiezen een ons-soort-mensen-school. De ouders op het schoolplein bepalen dus het imago van de school. Op de middelbare school is dat nog meer een item. Gingen 12-jarigen vroeger gewoon naar de dichtstbijzijnde school, nu lopen ouders met hun groep 8-kinderen talloze open dagen af om de beste school te kiezen. Ik beken: ik deed het vorig jaar ook.
In grote steden ontstaan zo witte en zwarte basisscholen; sommige middelbare scholen lopen leeg, andere kunnen de toestroom niet aan. Overal experimenteren gemeenten om dit soort ongewenste ontwikkelingen tegen te gaan. Bijvoorbeeld met een postcodebeleid, waarbij alleen leerlingen worden toegelaten die uit het postcodegebied rond de school komen.
Zo’n beleid ligt moeilijk. Wij Nederlanders zijn erg gehecht aan de vrijheid om zelf te kunnen kiezen. Zelfs in Volendam waar het schoolbestuur nog steeds uitmaakt naar welke basisschool je kind gaat, groeit langzaam het verzet tegen deze werkwijze.
Maar met het verdwijnen van de ontmoetingsplekken verdwijnt er veel meer dan gemengde kindercentra en scholen. De kloof tussen lage inkomens en middeninkomens, tussen culturen wordt dieper. Er zijn geen politieke partijen meer die sociale klassen verbinden. De levensstijlen van mensen lopen te veel uiteen en de ontmoetingsplekken zijn te divers, schreef de Volkskrant.
Ook de peuterspeelzaal is niet meer zo’n plek. Helaas. Want vriendschappen zijn de redding voor de wereld, schreef de onlangs overleden schrijver Anil Ramdas. Alleen vriendschappen kunnen de (multiculturele) samenleving redden.
