maandag 7 september 2009

De comeback van de peuterspeelzaal

Column in Management Kinderopvang 08/09 2009

Amsterdam wil segregatie in het onderwijs tegengaan en doet dat door voorscholen op te richten (de Volkskrant, 2 juli 2009). Kinderen vanaf 2,5 jaar uit kansrijke én kansarme gezinnen kunnen hier drie dagdelen naar toe. Hé, dat is een bekend fenomeen. Noemden we dat vroeger niet peuterspeelzalen?
Jarenlang is de peuterspeelzaal in zijn bestaan bedreigd: doordat gemeenten alleen nog voorscholen voor kinderen met een taalachterstand wilden subsidiëren; doordat de rijksoverheid aandrong op harmonisatie, maar de wetgeving maar halfwas uitvoerde; door het succes van de goedkopere kinderopvang.
Jarenlang heeft de branche geroepen dat Nederland op de verkeerde weg is met voorscholen die uitsluitend toegankelijk zijn voor achterstandskinderen. En ze kreeg gelijk. In een mum van tijd ontstonden op deze manier zwarte en witte scholen, zelfs in nieuwe middenklassenwijken als IJburg. Bij de voorschool een zwarte school, bij een kinderdagverblijf een witte school.
Maar de peuterspeelzaal is bezig aan een come back. Eindelijk wordt de roep gehoord. Als de Amsterdamse wethouder Lodewijk Asscher, weliswaar scheidend maar heel invloedrijk, iets over de jeugd roept luistert namelijk heel Nederland.
Asscher roept niet alleen de peuterspeelzaal weer in onze herinnering, maar ook het verder weggezakte idee van kinderopvang als basisvoorziening. Wat zegt hij namelijk nog meer: ‘Deze (autochtone red.) kinderen zitten nu vaak op dure, witte kinderdagverblijven. De gemengde voorschool is gratis, brengt kinderen van uiteenlopende achtergronden bij elkaar en is uitdagender, want kinderen worden er spelenderwijs voorbereid op het basisonderwijs. Dat ‘drie dagdelen gratis’ brengt ons de motie van Asschers PvdA-collega Mariëtte Hamer weer in gedachten. En dan kunnen ouders tegen betaling dagdelen bijkopen als ze meer opvang nodig hebben. Was dat niet haar idee?
Asscher trekt voor deze operatie 2 miljoen euro uit en hij wil over een jaar de eerste gemengde voorscholen openen. Helaas is hij dan zelf al vertrokken. Net als trouwens wethouder en PvdA’er Hugo Backx van Tilburg, ook zo’n voorstander van de peuterspeelzaal in combinatie met basisscholen. Hij ging niet vrijwillig, maar moest gedwongen eerder het veld te ruimen. Niet vanwege de peuterspeelzaal overigens, maar vanwege het veel te dure theater van Paul de Leeuw-sidekick Adje. Politiek blijkt theater, met eeuwig durende reprises.