dinsdag 8 november 2011

Toezichthouder

column in Management Kinderopvang 11 2011

‘En als u dan geen tijd of zin heeft om zitting te nemen in de klankbordgroep, de ouderraad of de medezeggenschapsraad, dan zie ik u weer over zes jaar, bij de diploma-uitreiking’, zegt de rector van de school van mijn brugklasdochter. Ze zijn er nog steeds, ouders die twee keer in de onderwijscarrière van hun kind op de middelbare school komen: tijdens de open dag en bij de diploma-uitreking. Maar het worden er wel steeds minder, aldus Frederik Smit, dé deskundige op het gebied van de ouderbetrokkenheid. Voor het tv-programma De Avond van het Onderwijs deed hij onderzoek naar ouders en school. Ouders blijken een grotere rol te willen dan ze nu krijgen. Niet alleen als hun kinderen klein zijn, maar ook als ze al pubers zijn (de Volkskrant, 3 oktober jl.).
Hoe kan het dan dat de kinderopvang zo veel moeite heeft om zijn oudercommissies bezet te krijgen? Omdat ouders terecht het gevoel hebben dat ze zo weinig te zeggen hebben. Denk ik.
In het huisblad van BOinK (september/oktober jl.) staat het verhaal van een oudercommissie die de strijd aan ging tegen de uitbreiding van het aantal uren opvang per dag. Ze leverde flinke inspanning en ging tot aan de Klachtenkamer, maar het leidde tot niets. De directie legde de uitspraak gewoon naast zich neer. Zelfs BOinK lijkt het hoofd in de schoot te leggen, blijkens de tekst bij het verhaal. ‘BOinK adviseert oudercommissies voorafgaand aan het adviestraject prijswijzigingen een goede afweging te maken tussen tijd en energie (…) en de verwachte resultaten. Soms kan het beter zijn om zich actief te richten op de verbetering van de pedagogische kwaliteit.’
Medezeggenschapsraden en oudercommissies, ze lopen tegen dezelfde problemen aan. Te weinig tijd, te weinig kennis en te weinig invloed om echt het verschil te kunnen maken. Geen wonder dat veel ouders gedemotiveerd raken en opstappen, concludeert ook BOinK. Hierdoor gaat er nog meer kennis verloren.
De kinderopvangorganisatie, de school, maar ook de hele maatschappij moet zijn toezichthouders koesteren. We hebben genoeg van toezichthouders die als excuus voor het buitensporige salaris van hun directeur, zoals bij het Centraal Orgaan Asielzoekers, verklaren: we kwamen maar vier keer per jaar bij elkaar en hadden helemaal geen tijd om naar het salaris te kijken.
De kinderopvang is geen particuliere sector. Er gaat veel belastinggeld om. Een uitbreiding van uren die door 95 procent van de ouders ongewenst is, is in feite een greep in de staatskas. Koester de (toezichth)ouder die daar actie tegen onderneemt.
Kritische ouders

column in Management Kinderopvang, 10 2011

Dertig procent van de ouders met kinderen in de dagopvang en 31 procent van de ouders met kinderen op de buitenschoolse opvang zegt vanwege de aangekondigde bezuiniging minder af te gaan nemen of helemaal te stoppen met kinderopvang. Dat heeft Intomart uitgezocht voor de Vereniging GoedGeregeld, een belangenvereniging voor werkende ouders.
Dat is slecht nieuws voor de kinderopvang, maar is het ook slecht nieuws voor ouders en kinderen? Minder druk op de beschikbare plaatsen betekent voor ouders meer keus en voor de kinderopvang dat ze meer haar best moet gaan doen. Zoals Corona Koek, directeur van Zo Kinderopvang en woordvoerder van de branchevereniging, terecht opmerkt in De Pers (16 augustus jl.): ‘Ondernemers die eerst lui achterover konden leunen omdat ouders toch wel met hun kind in de rij stonden, moeten nu meer moeite doen om klanten te werven en te behouden.’
Jarenlang moesten ouders, met name in de Randstad, tevreden zijn met ieder beschikbaar plekje. Die tijd lijkt nu voorbij. Ouders kunnen kiezen voor kwaliteit. En dat is goed. Uit eigen ervaring weet ik dat als de nood maar hoog genoeg is, je als ouder je niet-pluis-gevoel onderdrukt.
Kijk naar de hoeveelheid energie die ouders steken in het kiezen van een basisschool of een middelbare school. Het is goed als ze met diezelfde kritische blik naar kinderdagverblijven kijken. Natuurlijk kun je niet alle rampen voorzien. Maar wie serieus onderzoekt, haalt gemakkelijk de ondernemingen eruit die uitsluitend op geld verdienen zijn gericht. En hoe kun je in de kinderopvang meer geld verdienen? Door de personele inzet zo minimaal mogelijk te houden.
Dan hoeven we ook helemaal geen Big Brother in de kinderopvang. Zo noemde Eén Vandaag het idee van Kamp om cameratoezicht toe te passen (3 september jl.). Het is een voorspelbare reactie na ieder drama: meer regels. Maar hoeveel vingerscans zijn er gekomen na de schietpartij op het kinderdagverblijf in het Belgische Dendermonde in 2009? Ik ben er nog niet een tegengekomen.
Tavecchio zet in de uitzending van Eén Vandaag vraagtekens bij cameratoezicht: ‘De vanzelfsprekendheid, de spontaniteit verdwijnt. Terwijl het effect niet zeker is en in ieder geval niet van tevoren onderzocht.’ Ook arbeidsdeskundige Marion Hagenaars vindt het heel ver gaan. Gesprekken van pedagogisch medewerkers worden ook door de camera’s opgenomen, ook gesprekken over privézaken. En Henk Lustig, de nieuwe directeur van ‘t Hofnarretje, zegt: 'We hebben tien groepen op vijf locaties die ongeveer elf uur per dag open zijn. Stel dat je op iedere groep vier camera's hangt, wie bekijkt dan die beelden? En als je die beelden gebruikt omdat er iets mis is, ben je dan niet al te laat?'
Met het verstrijken van de tijd verdwijnt ook het gevoel dat we al het leed voor onze kinderen kunnen voorkomen. Dat zagen we na Dendermonde, na de dood van Jesse Dingemans die doodgeschoten werd in zijn klaslokaal, na de zwemleraar in Vught. Dan zien we alles weer in de juiste proporties. Wat moeten blijven, zijn de kritische ouders.