donderdag 15 maart 2012

Principes zijn niet te omzeilen

Column in Management Kinderopvang, maart 2012

De kinderopvang krijgt weer een AMvB waarin de kwaliteitseisen vastgelegd zijn. De minister is door de Raad van State teruggefloten, want beleidsregels geven niet de mogelijkheid om sancties op te leggen. Wel zijn de leden van de Brancheorganisatie Kinderopvang gewoon verplicht zich aan het convenant en dus de kwaliteitseisen te houden.
Maar zijn het niet vooral de niet-leden die kwaliteitseisen aan hun laars lappen? In welke branche dan ook? De directeur van de bijna failliete woningbouwcorporatie Vestia kreeg in 2007 een bedrag van 438 duizend euro op zijn rekening gestort (Quotenet). Volgens de Telegraaf, en bevestigd door een Vestia-woordvoerder, is dat in 2011 opgelopen tot een half miljoen. En dat terwijl 95 procent van de leden van de overkoepelende branchevereniging Aedes binnen de Balkenendenorm blijft. Maar de grootste woningbouwvereniging Vestia was geen lid van Aedes. Hoe veelzeggend.
‘Niet net doen of de overheid een markt is’ stond boven een interview met hoogleraar openbaar bestuur Paul Frissen (de Volkskrant, 25 januari jl.). Zijn Raad voor Maatschappelijke Ontwikkeling publiceerde onlangs het rapport ‘Tegenkracht organiseren – lessen uit de kredietcrisis’.
Doen alsof de collectieve sector een markt is, zorgt voor dezelfde excessen die in de financiële wereld tot de kredietcrisis leiden, is de conclusie. Dat betekent volgens hem niet dat er meer regels moeten komen. Daar is zowel de volkshuisvesting, vanwege de Vestia-affaire, als de kinderopvang, vanwege de Raad van State-uitspraak, bang voor. Frissen is echter tegen een overdaad aan regels. ‘Komt de overheid met 22 uitzonderingscategorieën, verzint de slimme burger de 23ste waar hij zelf in valt. De overheid moet niet met regels, maar met principes komen – regels kun je omzeilen, principes niet.
Ook Volkskrant-columnist Sheila Sitalising (3 februari jl.) is sceptisch over meer regels: ‘Vervolgens gaan we een dikke laag nieuw toezicht eisen opdat zoiets nooit, nooit meer gebeure. Vervolgens gaat het gewoon weer mis, net even iets anders, op een wijze die we nu nog niet kunnen bedenken.’
Frissen noemt tal van branches waar het mis ging, omdat men het doel uit het oog verloor. Zo werd de Cito-score van middel om te kijken of leerlingen voldoende kennis hebben opgedaan en of scholen hun beste deden een doel op zich. Namelijk een zo hoog mogelijke Cito-score halen. De effectiviteit bij de politie werd niet beter toen agenten werden afgerekend op het aantal bekeuringen dat ze uitdeelde. Efficiency werd de maat. Maar het meest efficiënte gevangenisbeleid is als je alle gevangen bij binnenkomst doodschiet’, zegt Frissen. ‘Ik bedoel: de publieke sector draait om waarden en efficiency is daar maar een van.’
Laat het ook in de nieuwe AMvB gaan over waarden en principes in plaats van over vierkante meters en kapstokhaakjes.
Bel ons niet!

Column in Management Kinderopvang, februari 2012

‘Rectificatie AD, mooie taak voor de branchevereniging of gaan ze zich weer in zwijgen hullen?’ Stefanie Verrijp van kinderopvang Kivido uitte onlangs haar ongenoegen over de branchevereniging op twitter en werd geretweet door onder anderen Triodus-directeur Rob Vergeer. Het was midden in de eindejaarshausse aan berichten over de ‘dure kinderopvang’. In bijna ieder krantenartikel hierover kwam Gjalt Jellesma aan het woord en inderdaad hoorden we maar zelden wat van de branchevereniging. Die heeft daar wel een verklaring voor ‘De bezuinigingen die nu voorliggen hebben betrekking op de vergoeding aan ouders. Dan moeten ouders zich laten horen’, zei Mariëlle Rompa vorig jaar tegen Management Kinderopvang. Toch lijken maar weinigen dit standpunt te begrijpen. Ook mij lijkt het te formalistisch in deze hectische tijden waarin een hoop onjuistheden over de branche worden gedebiteerd.
Maar laten we de vraag omdraaien: waarom staat Gjalt Jellesma zo vaak in de krant? Omdat Jellesma altijd terugbelt. En snel, want de deadline nadert altijd. Iedere journalist heeft Jellesma’s 06-nummer in zijn Rolodex staan. Net als dat van bijvoorbeeld Louis Tavecchio of Micha de Winter. Allemaal mensen die snel reageren en bovendien ook nog goed zijn voor een stevig statement.
Bij de branchevereniging lijkt het adagium: bel ons niet, wij bellen u. En liever bellen we helemaal niet. Dat gebeurt niet alleen in deze fusietijd, bij de MOgroep was dat niet anders. En dat is niet eigen aan een belangenvereniging. Dat ligt aan de cultuur van de organisatie en aan de personen aan het roer. Belangenbehartiger in het onderwijs Sjoerd Slagter van de VO-Raad wordt namelijk wel in ieder krantenartikel over het voortgezet onderwijs geciteerd.
Niet alleen bij de branchevereniging, maar in de kinderopvang als geheel zie je deze angst voor de media. Wel twitteren maar vervolgens niet thuisgeven als een journalist belt voor nadere uitleg over die tweet. Steeds vaker krijg je als journalist ook te maken met de afscherming van medewerkers door een afdeling communicatie. Gewoon iemand bellen en daar een paar vragen aan stellen, gaat steeds minder gemakkelijk. Nou, is dat nog te begrijpen, maar die communicatiemedewerkers zijn wel vaak heel druk met hun eigen communicatieplannetjes. Zo druk dat ze vergeten dat communicatie en marketing voor een groot deel bestaan uit reageren op wat zich voordoet. Beelden recht zetten die krom zijn; journalisten sturen die hun verhaal zonder jou ook maken, maar dan misschien wat minder gunstig voor je organisatie. Het is niet zo dat als je je heel stil houdt de storm wel overwaait.
Communicatie is meer dan zenden als het jou uitkomt. Wil Mariëlle Rompa haar 06-nummer niet openbaar maken, laat dan dat van de voorlichter wijd en zijt bekend zijn. En laat hem of haar terugbellen. En snel.