zaterdag 20 februari 2016

Lobbyen

column in Management Kinderopvang 1 2015

‘Lobbyisten praten altijd en overal mee’ kopt de Volkskrant (12 december) bij de aankondiging van een serie over lobbyen. ‘Lobbyisten spelen een rol in alle stadia van het wetten maken. Van de eerste vonk in het achterhoofd – soms zichtbaar in een verkiezingsprogramma of regeerakkoord tot de laatste komma in de wettekst. Wie zegt dat het anders is, moet je niet geloven.’
Een recent voorbeeld van een geslaagde lobby in de kinderopvang is de motie PvdA, D66 en GroenLinks. De Tweede Kamer stemde in meerderheid voor de motie die het kabinet oproept binnen een half jaar met concrete voorstellen te komen over hoe ze de samenwerking tussen kinderopvang en onderwijs in een Integraal Kindcentrum gaat vergemakkelijken. Aangenomen na veel voorwerk en samenwerking door betrokkenen uit kinderopvang en onderwijs en afgevaardigden van gemeenten.
Lobbyen is nodig, want het gebrek aan kennis of het overschot aan vooroordelen is soms schrijnend. Op een politieke-partijbijeenkomst over IKC’s zag ik het gebeuren. ‘Het probleem met de kinderopvang is…’, zei het aanwezige kamerlid en hij veerde op en begon een verontwaardig betoog over Estro/Smallsteps en de wantoestanden die hij daar had gezien.
Kinderopvang is een marktpartij kortom waar gemakkelijk wat mis kan gaan.
Het onderwijs daarentegen heeft nog steeds een zuiver blazoen, lijkt het wel. Wantoestanden als bij Amarantis, ROC Leiden en Boor ten spijt. Bij alle mislukte vastgoedprojecten van Amarantis en ROC Leiden verdween heel wat meer publiek geld dan in de kinderopvang door Estro. Corruptieschandalen van een omvang als bij Boor zijn in de kinderopvang nog niet gesignaleerd.
Bestuursvoorzitters van de steeds groter worden scholenkoepels zijn steeds minder vaak onderwijsmensen. De tijd dat de meester (helaas altijd een man) schoolhoofd werd en daarna de baas van het bestuur is voorbij. Steeds vaker zijn het organisatiedeskundigen, financieel deskundigen. Professionalisering is ook nodig geweest, want schoolbesturen zijn soms megaconcerns geworden. En in die omvang schuilt ook het gevaar. Naarmate de scholenkoepels groter worden, stijgt hun macht en vermindert  hun voeling met de publieke taak. Het lijkt Estro wel.
Schoolbesturen worden dan een machtsblok. Een machtsblok tegenover de gemeente, een machtsblok tegenover de kinderopvang. Jaren gepraat over een brede school of een IKC en opeens heeft het schoolbesturen er geen zin meer in. Weg alle investeringen voor gemeente en kinderopvang.
Er is dus nog heel wat lobbywerk te verrichten, bij SZW én OCW. Niet om het onderwijs in een kwaad daglicht te zetten, maar wel om te laten zien dat de kinderopvang zich niet minder bewust is van haar maatschappelijke taak.