Column in Management Kinderopvang
8/9 2007
Weg met de voorschool
Mohammed en zijn broertje Youssef kwamen met een flinke taalachterstand in groep 1. Thuis spreken ze amper Nederlands en ze gingen ook niet naar een peuterspeelzaal. Inmiddels zit Mohammed in groep 4 en Youssef in groep 3. Ze zijn even goed gebekt als hun klasgenootjes en ook met hun schoolresultaten is niets mis. Nu zijn Mohammed en Youssef misschien eerder uitzondering dan regel. Ze zitten op een witte middenklasse school en wonen in een witte middenklasse wijk. Ze krijgen dus iedere dag een flink taalbad. Maar Mohammed en Youssef hebben ook gewoon heel veel geleerd in groep 1 en 2.
Het besef dat groep 1 en 2 kleuterklassen zijn die voorbereiden op de echte school is met de invoering van de basisschool langzaam verdwenen. Daarom ook steeds weer verontrustende koppen in de krant als ‘Taalniveau allochtone kleuters bedroevend laag’. En ook bij staatssecretaris Dijksma liggen de woorden ‘taalachterstand’ en ‘voorschoolse educatie’ voorin de mond. De kleuterklas leidt niet langer op voor school, maar de voorschool leidt op voor de kleuterklas. Het is wachten op de kop: ‘Allochtone tweejarigen spreken bedroevend slecht Nederlands’.
En dat terwijl steeds meer onderzoek aantoont dat schoolsucces niet zozeer heeft te maken met autochoon en allochtoon, maar met het opleidingsniveau van de ouders. Natuurlijk is er een correlatie tussen allochtoon en laag opleidingsniveau en natuurlijk speelt taal daarbij een belangrijke rol. Maar hoe vroeg moet je beginnen? Ben je echt te laat als je kinderen van twee en drie nog lekker in hun eigen taal laat rondscharrelen? En wat helpen alle investeringen in voorschoolse educatie als kinderen er op de basisschool zo vlug mogelijk doorheen gejaagd worden?
Wat? Langer kleuteren? De onderwijsinspecteur is faliekant tegen. ‘Alle kinderen van hetzelfde geboortejaar gaan gewoon naar groep 3. Die 1-oktobergrens is al in 1985 afgeschaft.’ Houdt een school kinderen langer dan acht jaar dan krijgt ze strafpunten.
Ik ben niet voor de terugkeer van de kleuterschool. Dat is een vormkwestie. Die kleuterschool moet in de hoofden van leerkrachten, ouders, beleidsmakers, inspecteurs en staatssecretarissen zitten. Gelukkig begint zich een tegenbeweging af te tekenen. Zoals onlangs met psycholoog Ewalt Vervaet, die in zijn boek ‘Naar school’ waarschuwt voor het te vroeg beginnen met lezen en schrijven.
Of zoals taalpatholoog Sieneke Goorhuis-Brouwer zegt: ‘Laat peuters peuteren en kleuters kleuteren.’ Wat minder haast in de kleuterklassen en de voorschool kan verdwijnen.
